กล้วยไม้เอื้อง ตามราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของคำว่า “เอื้อง” คือ “ต้นกล้วยไม้” ซึ่งหมายความว่ากล้วยไม้ทุกชนิดถือว่าเป็นเอื้อง แต่สำหรับการแบ่งสายพันธุ์แล้ว เอื้องถูกใช้เรียกพันธุ์กล้วยไม้ป่า ซึ่งจะเป็นสายพันธุ์กล้วยที่เกิดในแหล่งอุดมสมบูรณ์ เช่นตามริมน้ำ โขดหิน หรือบนหน้าผา ซึ่งกล้วยไม้ในสกุลหวายหลาย ๆ ชนิดก็จัดว่าเป็นเอื้องเช่นเดียวกัน
ลักษณะของกล้วยไม้เอื้อง ที่โดดเด่น และสวยไม่แพ้ใคร
“กล้วยไม้เอื้อง” นับว่าเป็นกลุ่มกล้วยไม้ที่มีความหลากหลาย เหมือน เอื้องกุหลาบแม่เมย เนื่องจากเอื้องนั้นมีทั้งประเภทที่เป็นกล้วยไม้ดิน และกล้วยไม้อากาศ หรือกล้วยไม้อิงอาศัย ซึ่งประเภทที่เป็นกล้วยไม้อิงอาศัยนั้นมักจะมีดอกที่มีขนาดเล็กแต่จะขึ้นรวมกันเป็นช่อ และมีไว้เพื่อชื่นชมความสวยงามจากต้นของมันเท่านั้น เนื่องจากกล้วยไม้เอื้องนั้นจะไม่ใช่ไม้ตัดดอก เหมือนกล้วยไม้สกุลหวาย หรือเขากวางอ่อนนั้นเอง นอกจากนี้กล้วยไม้เอื้องยังมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ที่เป็นธรรมชาติ ทำให้เมื่อถึงฤดูออกดอกแล้วจะทำให้เราสามารถสัมผัสกลิ่นหอมนั้นได้ไม่มีหยุด และที่สำคัญไปกว่านั้นคือ กล้วยไม้เอื้องที่พบในไทยมีมากกว่า 1,000 ชนิด ซึ่งวันนี้เราจะมายกตัวอย่าง 5 กล้วยไม้เอื้องที่เป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยมให้ทุกคนได้ทำความรู้จักกัน
กล้วยไม้ป่า หรือกล้วยไม้เอื้อง มักจะมีดอกขนาดเล็กรวมกันเป็นช่อ ทำให้มีความสวยงามในรูปแบบที่แตกต่าง
กล้วยไม้เอื้องนั้น มีลักษณะเด่นในเรื่องของกลิ่น เมื่อถึงฤดูผสมเกสร หรือฤดูขยายพันธ์ุของกล้วยไม้ จะมีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว
5 กล้วยไม้เอื้องที่เป็นที่รู้จักและเป็นที่นิยม
- ว่านจุก หรือเอื้องดิน เป็นกล้วยไม้ดิน ที่อยู่ในวงศ์ Orchidaceae โดยกล้วยไม้ชนิดนี้สามารถพบได้ทั่วไปตามธรรมชาติ อีกทั้งยังมีหลายสี ทั้งสีม่วง, สีขาว และสีเหลือง เป็นต้น และมีใบที่เรียวยาว ประมาณ 1 เมตร และมีขนาดของใบที่ค่อนข้างใหญ่พอสมควร
- เอื้องไอยเรศ เป็นกล้วยไม้ในสกุลช้าง ที่สามารถพบได้ใน 6 ประเทศในแถบเอเชีย ได้แก่ ประเทศอินเดีย ,ประเทศไทย, ประเทศมาเลเซีย, ประเทศอินโดนีเซีย และประเทศฟิลิปปินส์ โดยเอื้องไอยเรศจัดว่าเป็นกล้วยไม้อิงอาศัย ที่มีก้านช่อที่ค่อนข้างยาว และมีดอกขนาดเล็ก แต่จะขึ้นเต็มก้านดอก ทำให้เมื่อมีการออกดอกก้านช่อจะโค้งลงมา คล้ายกับงวงช้าง
- เอื้องกุหลาบแม่เมย, เอื้องเอราวัณ หรือเอื้องไอราวัณ เป็นหนึ่งในกล้วยไม้อิงอาศัยในสกุลช้าง ที่มีสีชมพูขาวเป็นเอกลักษณ์ และมีกลิ่นหอม ก้านดอกสั้น คล้ายกับเอื้องไอยเรศแต่จะแตกต่างจากกันตรงที่กลีบของดอก
- เอื้องเงินแดง อีกหนึ่งไม้อิงอาศัยที่มีดอกสีขาวนวล และปากส้มอมแดงเป็นเอกลักษณ์ โดยกล้วยไม้ชนิดนี้จะก้านดอกที่ค่อนข้างสั้น และ 1 ก้านดอกจะมีดอกประมาณ 1 – 2 ดอกเท่านั้น
- เอื้องแปรงสีฟัน หรือ เอื้องหงอนไก่ เป็นกล้วยไม้อิงอาศัย โดยเอกลักษณ์ของเอื้องชนิดนี้คือดอกของมัน ที่มีลักษณะเป็นดอกเล็ก ๆ ขึ้นเต็มทั้งก้านช่อดอก คล้ายกับขนแปรงสีฟัน นอกจากนี้กลีบดอกจะงุ้มเข้าหากันอีกด้วย