เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น เป็นกล้วยไม้สกุลย่อยของ Phalaenopsis ถูกค้นพบในปี 1827 เป็นทั้งกล้วยไม้อิงอาศัยบนต้นไม้ และ เกาะหินอยู่ตามหน้าผา เจริญเติบโตในป่าเขตร้อนชื้น บ่อยครั้งที่พบในป่าที่หนาแน่นไปด้วยต้นไม้ และ มีร่มเงามาก ช่อดอกจะไม่เหมือนช่อดอกกล้วยไม้ทั่วไป ดอกมีขนาดเล็ก ดอกมีสีเหลืองเป็นพื้นหลัง และ เงา มีลายสีแดง ลักษณะดอกเหมือนใบพัด พบได้ตามป่าธรรมชาติในผืนแผ่นดินบ้านเราแทบทุกภาค มีเขตกระจายพันธุ์เกือบทุกภูมิภาคเอเชีย ตั้งแต่ประเทศ อินเดีย พม่า ไทย ลาว เวียดนาม มาเลเซีย ฟิลิปปิน และ เกาะสุมาตรา ซึ่งแต่ละชนิดที่พบตามประเทศต่าง ๆ นั้นล้วนมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องที่ที่ค้นพบ เป็นกล้วยไม้ที่ให้ดอกทุกฤดูกาลโดยเฉพาะฤดูร้อน และ ฤดูฝน ในฤดูฝนจะเป็นฤดูที่ให้ดอกมากที่สุด ส่วนในฤดูหนาวมักพบว่า เอื้องเขากวาง จะให้ดอกน้อย หรือ ไม่ให้ดอกเลย ในธรรมชาติพบว่ากล้วยไม้ชนิดนี้ มักขึ้นบริเวณคาคบไม้ที่ความสูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 200 – 1000 เมตร จากระดับน้ำทะเล ชอบแสงรำไร และ มีความชื้นรวมไปถึงบริเวณที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก
ลักษณะโดยทั่วไปของ เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น
เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น มีลักษณะโดยทั่วไป ดังนี้
- ลำต้น เล็ก และ สั้นเรียว สูง 5 – 10 ซม.
- ใบ ใบรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ออกเรียงสลับระนาบเดียว กว้าง 2 – 4 เซนติเมตร ยาว 10 – 15 เซนติเมตร แผ่นใบหนาอวบน้ำ สีเขียวเป็นมัน
- ดอก ช่อดอกออกจากซอกใบ แต่ละช่อมี 5 – 8 ดอก แกนช่อดอกแบน มีใบประดับรูปสามเหลี่ยม ดอกบานขนาด 3 – 4 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง และ กลีบดอกสีเหลือง มีแต้ม และ ปื้นสีน้ำตาลแดง กลีบเป็นมัน กลีบปากสีขาวอมเหลืองอ่อน ปลายกลีบแผ่กางออกเป็นรูปสามเหลี่ยม ออกดอกเดือนตุลาคม – มีนาคม เขากวางอ่อน นับว่าเป็นกล้วยไม้ที่มีสีสันของดอกหลากหลายอีกชนิดหนึ่ง ดอกของ เขากวางอ่อน นั้น พบได้ตั้งแต่มีลวดลายสีแดง ขีดพาดไปมาคล้ายลายของเสือโคร่ง ไปจนถึง สีเหลืองสนิด บางต้น มีลักษณะดอกแบบทูโทน กึ่งสองสี และ บางต้น ก็มีสีแดงทั่วทั้งพื้นดอกซึ่งเป็นลักษณะพิเศษใช้ชื่อว่า เขากวางแดง ฟอร์ม ฉัตรดา
วิธีการปลูก เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น
เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการแตกกอ หรือ เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ในการปลูกเขากวางอ่อน สามารถปลูกโดยการนำไปติดกับขอนไม้ หรือ ปลูกกับกระถางแขวนได้ ซึ่งวิธีการดังนี้
- ล้างขอนไม้ที่จะนำมาเขากวางอ่อนไปติดให้สะอาด
- ใช้วัสดุรองระหว่างขอนไม้กับเขากวางอ่อน เช่น กาบมะพร้าว หรือ สเฟกนั่มมอส หรือ รากชายผ้าสีดา ทั้งนี้เพื่อให้วัสดุปลูกเหล่านั้นคอยกักเก็บความชื้นให้กับเขากวางอ่อน เพื่อให้กล้วยไม้โตเร็ว และ มีรากที่สมบูรณ์ขึ้นกว่าเดิม หากติดขอนไม้เลยเขากวางอ่อนอาจจะมีต้นที่เล็ก และ โตช้า
- มัดเขากวางอ่อนกับขอนไม้ ที่ใช้เป็นวัสดุปลูกให้แน่น ด้วยเชือกฟาง หรือ อื่น ๆ แต่อย่าใช้ลวด เนื่องจากเส้นลวดอาจบาดต้นของเขากวางอ่อนได้ ทำให้เกิดแผล และ โรคอื่น ๆ ตามมา หรือ อาจตายไปเลย
- นำกล้วยไม้ที่ปลูกไปแขวนไว้ในร่มรำไร อย่าร่มมากเกินไป เช่น ใต้โรงรถยนต์ หรือ บริเวณที่ทึบ ควรแขวนอยู่ในบริเวณที่ที่โปร่ง มีแสงสว่างทอดถึง หรือ ใต้แสลน 80% เป็นต้น
- รดน้ำวันละ 1 ครั้ง จะเช้า หรือ เย็นแล้วแต่สะดวก หากจะให้ดีควรให้ปุ๋ยเป็นประจำทุก ๆ 1 สัปดาห์จะทำให้ต้นกล้วยไม้แข็งแรง สวยงามมากยิ่งขึ้น
กรณีที่ใช้กระถางแบบแขวน วิธีการปลูกเหมือนกันกับการปลูกติดกับขอนไม้ เพียงแค่นำกระถางแขวนทำความสะอาด และ รองด้วยวัสดุรองระหว่างกระถางกับต้นเขากวางอ่อน อาจจะใช้ดินรองพื้นแล้วใช้กาบมะพร้าว หรือ สเฟกนั่มมอสรอง อีกชั้นก่อนวางต้นเขากวางอ่อนก็ได้ หลังจากนั้น ก็ทำตามขั้นตอน เช่นเดียวกับการปลูกกับขอนไม้
วิธีการดูแล เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น
เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น รดน้ำโดยการพ่นให้เป็นฝอยละเอียด เพื่อไม่ให้ใบลูกไม้ช้ำ คุมความชื้นให้ดี อย่าให้แฉะเกินไป ฉีดพ่นยากันรา 2 สัปดาห์ต่อ 1 ครั้งเป็นอย่างน้อย การให้ปุ๋ยให้แบบเจือจาง ไม่ควรให้เข้มข้นจนเกินไป เนื่องจากจะทำให้ใบของกล้วยไม้เน่า หรือ ไหม้ได้ จัดวางในจุดที่มีแสงรำไร หากปลูกใหม่ไม่ควรวางในจุดที่มีแสงแดดจ้า เพราะจะทำให้ต้นเขากวางอ่อนตายได้ ควรวางไว้ที่แดดรำไร แดดส่องถึงได้ หากไม่ส่องถึงทั้งวัน ต้องให้แดดส่องถึงในช่วงเช้า มีความชื้นอยู่ตลอด
เอื้องเขากวาง ไม้รุ่น เป็นพืชสกุลกล้วยไม้ที่มีเหมาะกับสถานที่ทำงาน เนื่องจากมีคุณสมบัติคายออกซิเจนในเวลากลางคืน สามารถดูดสารพิษจำพวกแอลกอฮอล์ และ สารที่ระเหยจากปริ้นเตอร์ เครื่องถ่ายเอกสาร และ สีทาอาคารได้ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เพิ่มความสวยงามให้กับบ้าน โดยส่วนใหญ่จะวางต้นเขากวางอ่อน ที่ปลูกติดกับขอนไม้ไว้บริเวณหน้าบ้าน โรงรถ หรือ บริเวณข้างบ้าน โดยต้นเขากวางอ่อนจะให้ดอกที่มีสีสันสวยงามอีกด้วย