กล้วยไม้สกุลหวาย (dendrobium) เป็นพันธุ์ที่พบเห็นบ่อยมากในประเทศไทย เนื่องจากความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมซึ่งเติบโตได้ดีและดูแลง่าย กล้วยไม้สกุลหวายเป็นไม้ที่ช่วยดูดซับสารพิษในอากาศ มีขนาดไม่ใหญ่จนเกินไป ใบแข็งแรงไม่ร่วงกรอบง่าย เหมาะสำหรับปลูกในห้องนอนหรือที่ร่มในบ้านได้อย่างสบาย
แหล่งกำเนิดของกล้วยไม้สกุลหวาย (dendrobium)
แหล่งกำเนิดของกล้วยไม้สกุลหวาย (dendrobium) มีการกระจายตัวของกล้วยไม้สกุล Dendrobium ตั้งแต่เทือกเขาหิมาลัย อินเดีย จีน เกาหลี ญี่ปุ่น ประเทศในกลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไปจนถึงนิวกินีและออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เป็นกล้วยไม้ที่ถูกตั้งขึ้นเมื่อปี 1779 โดย Peter Olof Swartz ชาวสวีเดน มาจากรากศัพท์ภาษากรีก คือ “ Dendron ” และ “ bios ” หมายถึงสิ่งมีชีวิตที่อาศัยบนต้นไม้อื่น ทั่วโลกพบกล้วยไม้ที่อยู่ในสกุลนี้ถึง 900 ชนิด ในไทยพบ 184 ชนิด สำหรับกล้วยไม้หวายป่าของไทยจะมีดอกที่ก้านช่อสั้น และมีสีสันสวยงาม
ลักษณะของกล้วยไม้หวาย (dendrobium)
ลักษณะของกล้วยไม้หวาย (dendrobium) มีลำต้นเทียมอยู่บนส่วนของลำต้นที่แท้จริง มีการเจริญเติบโตไปทางด้านข้าง (sympodial) รากเป็นแบบรากอากาศ ใบเป็นรูปไข่ เรียวยาว มีขนาดต่างกัน มีทั้งลักษณะใบแบน กลม ม้วนงอ หรือเป็นร่องลึกตรงกลาง ส่วนปลายเป็นรูปสามเหลี่ยม มีทั้งพวกที่มีการผลัดใบหรือใบเขียวตลอดปี ช่อดอกมีทั้งแบบช่อสั้นหรือช่อยาว มีทั้งช่อห้อยหรือตั้งตรง เป็นทั้งดอกเดี่ยวและเป็นดอกช่อ ขนาดดอกมีตั้งแต่ขนาดเล็กจิ๋วไปจนถึงขนาดใหญ่ การบานของดอกมีบางชนิดที่บานเพียง 1 วัน หรือน้อยกว่านั้น บางชนิดมีอายุการบานของดอกนานสัปดาห์ ลักษณะเด่นของกล้วยไม้สกุลหวาย คือ จะมีเดือย (spur) ซึ่งเป็นส่วนของปากเชื่อมต่อกับกลีบข้างชั้นนอก
ตัวอย่างชนิดของกล้วยไม้สกุลหวาย (dendrobium)
- เอื้องสายหลวง (Dendrobium anosmum) พบในอินเดีย ไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และนิวกินี ดอกมีสีขาว ม่วงอ่อนไปจนถึงม่วงเข้ม มีกลิ่นหอม
- เอื้องสายสามสี (Dendrobium crystallinum) พบในพม่า ไทยและจีน ดอกมีสีขาวและมีแต้มสีม่วงแดงที่ปลายกลีบ
- เอื้องสีตาล (Dendrobium heterocarpum) พบตั้งแต่ศรีลังกา อินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตอนเหนือของจีน สุมาตรา ชวา บอร์เนียว และฟิลิปปินส์ ดอกมีสีเหลืองอ่อนและมีกลิ่นหอม
- เอื้องสายน้ำผึ้ง (Dendrobium primulinum) พบในอินเดีย เนปาล พม่า ไทย เวียดนาม และจีนตอนใต้ กลีบดอกแคบมีสีม่วงอ่อน ปากกลมขนาดใหญ่มีสีเหลืองอ่อน มีลายเส้นขีดสีม่วงแดง
- เอื้องสายล่องแล่ง (Dendrobium aphyllum) พบในอินเดีย พม่า ไทย และจีนตอนใต้ กลีบดอกมีสีม่วงอ่อน กลีบดอกผอม ปากมีขนาดใหญ่เกือบกลม มีสีเหลืองอ่อน ขอบปากหยักเป็นฝอยละเอียด ดอกมีกลิ่นหอม
กล้วยไม้สกุลหวาย (dendrobium) มีมากมายหลายชนิดเนื่องจากเป็นสกุลที่นิยมมาก ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เป็นไม้ยอดนิยมที่มีขายทั่วไป มีหลากหลายสายพันธุ์ให้เลือก ส่วนมากกล้วยไม้สกุลหวายที่เห็นได้บ่อย คือไม้จำพวก “ เอื้อง ” ทั้งหลาย เป็นไม้ที่หาง่าย ปลูกง่ายและเจริญเติบโตเร็ว บางชนิดมีกลิ่นหอม และมีสีสวยงาม จึงทำให้เป็นไม้สกุลยอดนิยมของคนไทย